Nhìn lại ngành chăn nuôi heo trong 10 năm qua: Sóng gió bủa vây
Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT) cho biết thời điểm cuối năm 2023, tổng số heo ước đạt 30,3 triệu con, trong đó có 4 triệu heo con theo mẹ, tăng 4,2% so với cùng kỳ năm 2022.
Năm 2023 là năm có số đầu con heo cao nhất trong 5 năm trở lại đây. Giai đoạn 2019 – 2023, tốc độ tăng trưởng về đầu con đạt trung bình là 6,94%/năm.
Tuy nhiên, lợi nhuận của nông dân và doanh nghiệp tăng trưởng chưa tương xứng. Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với ông Nguyễn Văn Trọng, nguyên Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT), chuyên gia có hơn 40 năm gắn bó với ngành chăn nuôi, về bức tranh của ngành trong 10 năm qua.
Người xưa có câu "Muốn giàu nuôi cá, muốn khá nuôi heo". Tuy nhiên, những năm gần đây nông dân và doanh nghiệp hiếm có lúc nào có thể phất lên.
Để nói về ngành chăn nuôi heo trong 10 năm qua, ông tóm gọn bằng cụm từ nào?
Ông Nguyễn Văn Trọng: "Biến động" là tính từ có thể nói về ngành chăn nuôi trong giai đoạn 2013-2023. Bức tranh của ngành được chia thành hai giai đoạn: bình yên và sóng gió.
Trước năm 2017, ngành chăn nuôi khá ổn định cả về tốc độ tăng trưởng, giá cả các mặt hàng. Tuy nhiên sau 2017, loạt cú sốc đã xảy ra với ngành, đặc biệt là chăn nuôi heo.
Năm 2017, chăn nuôi heo gặp tình trạng dư cung, giá heo hơi giảm sâu, có thời điểm chỉ quanh mốc 30.000 đồng/kg.
Năm 2018, thị trường dần hồi lại, cân đối cung – cầu chưa được bao lâu thì đến tháng 2/2019, dịch tả heo châu Phi bùng phát, tàn phát hơn 4 triệu con heo của Việt Nam. Điều này khiến giá heo hơi vào tháng 4/2020 bật tăng lên gần 100.000 đồng/kg do thiếu hụt nguồn cung trong nước.
Vừa qua cơn sốt giá, đầu năm 2021, dịch bệnh COVID-19 xuất hiện ở Việt Nam, cách ly, giãn cách xã hội đã ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất, kinh doanh, lưu thông và đặc biệt là nhu cầu tiêu dùng các mặt hàng thịt. Dịch COVID-19 cũng gây đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, giai đoạn 2021-2022, giá thức ăn chăn nuôi ở mức rất cao, tăng 30-40% so với mặt bằng trước đó.
Những khó khăn chưa thực sự kết thúc khi năm 2023, ngành chăn nuôi vẫn long đong, lận đận quá. Đầu vào tăng, đầu ra yếu, đặc biệt trong bối cảnh hậu COVID-19, thu nhập của người dân chưa phục hồi. Trong khi đó, sản xuất vẫn ổn định, điều này khiến giá sản phẩm chăn nuôi ở mức thấp, nhiều thời điểm dưới giá thành.
Thông thường, khi giá heo đắt thì gà rẻ, gà đắt thì heo rẻ, các mặt hàng bổ trợ cho nhau, tuy nhiên 6 tháng đầu năm 2023, giá tất cả sản phẩm chăn nuôi đều hạ. Điều này cho thấy sự thiếu bền vững, ổn định của ngành chăn nuôi nước ta.
